Tiroid Nedir?

Tiroid Nedir?

Günlük yaşantımızı yakından etkileyen tiroid bezi, boyun bölgesindeki, adem elması dediğimiz yerin tam altında, kelebek şeklinde bulunmaktadır. Yaklaşık ağırlığı 15-20 gram arasındadır. Tiroid bezlerinin vücut için önemi büyüktür. Enerji depolayan, hormonların salgılandığı t4 ve t3 diye adlandırdığımız salgılar günlük yaşamımızı yakından etkiler.
Tiroid hastalığı ingilizce olarak “thyroid” olarak adlandırılır.

T3 ve T4 Ne işe Yarar?
Vücudumuzda en çok t4 hormonu yani tiroksin salgılanır. Daha az ise t3 hormonu yani triodotironin salgılanır, t3 hormonu hücrelere etki edebilir. t4 hormonu ise hücreye etki etmez. Daha çok karaciğer ve vücudumuzun diğer organlarında t3 hormonuna dönüşmektedir. Bu döngü olmadığı sürece, yani t4 hormonu ile t3 hormonunun birbirleriyle etkileşimi kesilip, t4 hormonu t4 hormonuna dönüşmediği sürece t3 işlevini yitirir ve tiroid hormonu salgılanması yavaşlar, salgılanamaz hale gelir.

t3 ve t4 hormonları vücutta proteine bağlı olarak yaşarlarsa bunlara total t3 ve total t4 hormonu denir ve kanda bu şekilde bakılır.
Proteine bağlı olarak yaşamayan t3 ve t4 hormonlarına ise serbest t3 ,serbest t4 olarak hormonu olarak adlandırabiliriz.

Beynimiz, vücudumuzda tiroid hormonunun salgılandığını hipofiz bezi ile kontrol eder. Bu hormona TSH hormonu denir. Tsh hormonu az salgılandığında, kanda TSH olduğundan yüksek ama t3 ve t4 düşük çıkar. Bunun sonucunda hipotiroidi oluşur.

TSH hormonu normalden fazla salgılanmaya başlar ve t3 -t4 de yükselmeye başlamışsa buda hipertiroidi oluşumu demektir. Bu durumda kanda TSH hormonu düşerken ,t3-t4 yüksektir.
Kanda sıklıkla kullanılan tiroid testleri, serbest t3 serbest t4 ,anti-tiroglobulin antikoru, tiroglobulin ve kalsitonin,anti-tpo antikor ve TSH hormonlarına bakılır.

Guatr Nedir?
Tiroid bezinin olduğundan fazla büyük olması ve büyümeye devam etmesine guatr denir. Bunun yanı sıra tiroid bezinde bölgesel büyümeler gerçekleşiyorsa buna da nodül denmektedir.

Tiroid hormonlarının az, çok salgılanması sebebiyle hipotiroidi, hipertiroidi, guatr-zehirli guatr ve tiroid kanseri gibi hastalıklar meydana gelebilir.
Tiroid Hormonlarının Vücudumuz için Önemi Nedir?

Tiroid hormonları günlük yaşantımızda ki metobolik olayları etkiler. Metabolizma hızı bedenimiz için çok önemli. Daha önce de belirttiğimiz gibi tiroid hormonu az salgılanırsa hipotiroidi, çok salgılanırsa hiper tiroidi hastalığı oluşur. Kısaca hipertrioidi hastalığında metabolizma hızlanır bu durumda kalpte çarpıntı, ishal gibi bazı bağırsak hareketlenmesi görülürken, hipotiroidi de ise tam tersi kalp yavaşlar, nefes alıp verir normalden daha yavaş olur ve kabızlık artabilir.
Günümüzde genellikle 50 yaşın üstüne ve kadınlarda daha çok görülen bu hastalıkların altında bazı sebepler bulunabilir.

Tiroid Hastalığının Oluşma Riski Bulunanlar?

Yeterli miktarda iyot alamayanlar, iyot eksikliği olan yerlerde yaşayanlar

70 yaşının üzerinde olan erkekler

60 yaşın üzerinde bulunan kadınlar

Daha önce ailesinde tiroid hastalığı geçmişi bulunanlar

Şeker hastaları bunun yanı sıra pernisiyöz – romatoid artrit anemisi olanlar

Hamile bayanlar

Bu risk grubunun başında gelen kişiler, bazı testler uygulanarak, tiroid hastası olup olmadıklarını öğrenebilirler.

Kanda Tiroid Testi

Tiroid ile ilgili şüphe duyanlar kan testlerinde TSH , t3 – t4 hormon testleri yaptırabilirler. Bunun yanı sıra anti-TPO antikoru ve anti-Tiroglobulin antikorlarına da bakılabilir. Normalden fazla veya az çalışan tiroid hormonları bu hastalıkların belirtisi olabilir.

Tiroid Ultrasonu

Tiroid bezinde büyüme ya da tiroid bezinde varsa oluşan nodüllerin varlığına, iyi ya da kötü huylu olup olmadığını anlayabilecekleri bir yoldur. İlaç tedavisi uygulanarak nodüllerin küçüldüğünü yada büyüdüğü bu yolla izlenir.

Tiroid Sintigrafisi

Tiroid Sintigrafisi damardan verilen bir ilaç yöntemiyle tiroid bezinin filmi çekilir. Bu film TSH ı düşük kişilerde yapılır. Nodüllerin sıcak ya da soğuk olduğuna da Tiroid Sintigrafisi sayesinde öğrenebiliriz.

Tiroid İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi

Tiroid bezlerinde bulunan nodüllerin kanser olup olmadığını, tiroid bezlerinden alınan parça ile bakılır. Bu biyopsi yalnız nodülü olan hastalarda uygulanır. Daha sonra duruma göre tedavi uygulanır. Hastalar, ilaç tedavisi ya da ameliyat edilebilir.