Bu bir psikolojik hastalıktır ,saplantılı olmak anlamını içerir. Örneğin elleri günde yüz kere yıkamak mikrop kapmamak için ve ya kitap okurken sayfaları saymak,evden çıkınca eve şüphe ile tekrar eve dönüp ütü ve ocak kapalı mı diye konrol etmek bunlara örnektir.
Yani obsesif-kompulsif bozukluğu kişinin içinde saplantılı oluşmasını ve sürekli tekrarlayan hareketleri yapmasını sağlar.Stres ve depresyon kişiyi etkiler. Bu durum elbette iyi yaşamasını engelliyor insanın.
Resmi olarak, «obsesif-komplsif sendromu»i latince den: «obsesif» «saplantılı fikirler veya takıntılı» ve «kompulsif»- «zorla hareket etmek» demek.
Bazen lokal olarak :
1. kişi sadece duygusal olarak geçiriyor, fiziksel değil
2. sürekli hareketleri yaparken kişi korku hissetmiyor.
Bu hastalık 100 yetişkinde 3 olarak ortaya çıkar ve çocuklarda ise her 500 çocukta 2 olarak görülür. Patoloji farklı şekillerde gösterebilir:
Dönem olarak;
Seneden seneye gelişiyor;
Kronik olarak.
Hastalık başlangıçta tehlikeli değildir. Kişi kendi anlıyor gereksiz hareketleri. Ancak hastalık gelişince ya da kronik olarak, hasta kişi rahatsız oluyor bu durumdan . İnsanın fobilerinden meydana gelmektedir.
Nedenleri
Günümüzde bu psikolojik rahatsızlığın nedeni kesin olarak bilinmemektedir.Sadece bir kaç teori vardır, biolojik:
-Beyindeki elektronik dürtülerin özellik aktarımı,
-Serotoninin iyi çalışmaması;
-Geçirilmiş beyin travması;
-Bulaşıcı hastalık geçtikten sonra;
– Genetik kalıtım.
Sosyal-toplumsal nedenler:
– Aile ilişkilerinde psikolojik olarak zor yaşam;
-Aşırı stresli iş ;
-Hayatta çok korkulu olaylar yaşamak, (cinayet vs).
Sürekli cinayet haberleri izleyen birinin korkanlık (fobi) oluşur.Araba çalınabilir korkusu da vardır. Bunun için kişi kontrol olarak yürürken arkaya bakar ya da sürekli araba yerinde mi diye kontrol eder. Paranoya oluşur.
Yetişkinlerde Belirtiler
Klinik resim.
Düşünceleri:
-Cinsel olarak sapıklık;
-Ölüm, fiziksel dövüş, şiddet;
– Dine karşı gelme fikirleri;
– Hasta olmaktan ya da bir virüs bulmaktan korkmak;
-Maddiyatı kaybetmeye korkmak.
Hasta kişinin kafasında bu tarz düşünceler oluşunca kendiside şaşırır ve korkuyor bir gün gerçek olacak diye.
Belirtiler Arasında
-Merdiven basamaklarını saymak;
-Çok sık sık el yıkamak;
-Bir kaç kez muslukları, kapıları kontrol etmek;
-Masada her yarım saat eşyaları düzeltmek;
-Kitapları aşırı düzgün koymak vb.
Kişi bu ritüelleri obsesif durumdan kurtulmak için yapıyor diye düşünür.
Kalabalık yerde hasta panik olur:
-Enfeksiyon kapar diye en ufak hapşırmadan;
-Başka kişinin kıyafetine dokunmamaya çalışır, kirli diye;
-Garip seslerden , bakış ve kokulardan rahatsız olur;
-Kendi eşyalarını kaybetmekten ya da hırsız çalar diye korkmak.
Bunun için hasta , kalabalık yerlerden uzak durmaya çalışır. Her zaman kontrol etmeyi seven ve kendini düşük gören kişi bu rahatsızlığı yaşıyor demektir. Kişi anlıyor çok gereksiz şeyler yaptığını ancak kendini kısıtlayamıyor bu hareketleri yapmamak için.
Çocuklardaki Belirtileri Nelerdir
Çocuklarda bu hastalık daha nadiren görünür ama belirtileri benzerdir:
– Kalabalıkta anne babanın gözü önünden kaybolmaya korkar, bunun için annenin elini çok sıkar büyük olsa bile de;
– Anne babanın çocuğun şımarmaması için söylediği ceza içeren yalanların , gerçekleşip gerçekleşmemesinden korkması
– Okulda defter kaybedince panik olmak, bütün çantada her şeyi saymak
– Okulda kıyafet pis diye panik olmak.
Bu sendromdan kurtulmak için hemen çocuk psikoloğu ziyaret edilmelidir.
Alınması Gereken Önlemler Nelerdir
Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu sendromları normal sağlıklı kişide de görülebilir. Ama sağlıklı insan kendini kontrol eder. Hasta olan kişinin sendromları başlayınca hemen doktoru ziyaret etmeli, hastalığın ilerlememesi için bu şart. Kendi hareketlerin kişi analizini yapmalı.
1. adım. İncelemeli bu hastalık nedir, neden oluyor. Kendini kontrol etmeli bu belirtileri gösteriyor mu diye. Bir listeye yazmalı kendi harekelerini. Plan yazmalı nasıl bu harekelerden kurtulmalı diye.
2. adım Yakınındaki başka bir kişiye danışma değerlendirme için. Arkadaş ya da akraba olabilir bunun için.
3. adım Kendi fobisine karşı çıkmalı. Örneğin ne zaman ellerini yıkama ihtiyacı hissetse ,bunun gereksiz olduğunu düşünmeli ya da ikinci kez kapı kilitli mi diye kontrol etmek isteyince de buna engel olmalı.
4 adım. Kendini övmeli. Ne zaman gereksiz hareketler yapmayı bırakırsa kendini övmeli , çünkü bu hastalıktan kurtulmaya yardım eder.
Eğer kişi kendi kendine iyileşemezse, o zaman sadece psikolog doktoru yardım edebilir. Doktor özel yöntemler kullanır böyle sendromları azaltmak için. Örneğin hastanın hayatının fotoğrafını çeker gibi betimler tüm durumu. Kendi hareketlerinin ne kadar saçma olduğunu görecektir bu vesile ile hasta.
* Yorumların Onaylanması İçin Türkçe Yazım Kurallarına Dikkat Edin!