Guatr Neden Olur, Belirtileri, Tedavisi

Guatr

Guatr , karaktiraze olarak tiroid alanında büyük şişlik olarak görünür. Hastalığın ismi «guatr» kuşlardan gelmektedir. Kuşların guatrında yemekler toplanıyor ve bunun için şişik boyun görünümü oluşuyor. İnsanların da guatr hastalığı olduğunda boyunda şişlik görünür.Guatr sadece bir tiroid hastalığı için değil çoğu tiroid hastalıklarının belirtisi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Guatr Neden Olur

Guatr neden olur ?
• Hypofunctionlu guatr (guatr + hipotiroidi, tiroid fonksiyonu azalması)İyot yetmezliği olduğunda guatra neden olur.
• Tiroid bezi normal çalışıyorsa guatr sorunu görünmez. Guatr hastalığın erken dönemlerinde görünmez ancak doktor şüphelenirse tiroid testi yaptırılır.Nadir gebelikte olabilir.
• Guatr ile hiperfonksiyonu (guatr + hipertiroid- tiroidin aşırı çalışması) tiroid adenomu
En sık görünen hastalık birinci tür tiroidin fonksiyonu azalmasıdır. Bu problem iyot eksikliği ortaya çıktığında belirir.Yetersiz beslenmede neden olabilir. Bunun için iyot vücut için çok önemlidir.Guatr neden olur sorusunun cevaplarından birisi de iyot eksikliği olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sağlıklı kişilerde tiroid homojen görünür. Tiroid değişiklikleri iki türlü vardır:Diffüz ve nodüler guatr.
Diffüz guatr olunca homojen olarak tiroid büyüyor ve öylece bütün tiroid büyüyor. En sık diffüz guatr iyot eksikliğinden dolayı gelişir, tiroidin fonksiyonu azalıyor. Daha nadir diffüz guatr görünür graves hastalığından dolayı.
Nodüler guatr karakterize olarak tiroid bezinde bir veya daha fazla düğüm olarak meydana gelir. Nödüler guatrda tiroid homojen değil, düzensiz görünür. Nodüler guatr tiroid adenomu, tiroid kanseri ve bazı diğer hastalıklarda görülmektedir. Diffüz guatr gibi nodüler guatr normal ya da düşük tiroid fonksiyonuna neden olur. En sık gözlenen guatr, hipertiroid tiroidin aşırı çalışmasıdır. Örneğin tiroid adenomu.
Kistik guatr şekil olarak nodüler guatra benzer. Tiroid şekli düzensiz görünür ancak çok değişik sebepten tiroid büyür. Nodüler tiroid olunca tiroid şişer çünkü doku büyür.Kistik guatr büyüyor çünkü içinde kalın sıvı toplanıyor.
Karışık guatr varsa karakterize olarak diffüz guatr belirtileri ve nodüler guatr belirtileri aynı sırada görünür. Bu hastalık graves hastalık olduğunda açığa çıkar.
Diffüz guatr en sık görülen guatr şeklidir. Genellikle kadınlarda bu hastalık 3-4 kat erkeklerden daha fazla olur. Bunun nedeni kadın vücudunda artan hormonların ergenlik, gebelik ve emzirme. döneminde hastalığa neden olmasıdır.
Guatr neden olur : Ana nedeni 90% iyot ürünlerinin az tüketilmesinden oluşmasıdır.. İyot eksikliği tiroid fonksiyonunu azaltıyor. Genellikle insan vücuduna iyot tuzdan gelir. Bu durumda iyot yaklaşık 100 olmalı.
Örneğin:
• 5 yaşına kadar çocuklar için gereklidir 80-100 mcg.;
• çocuklar 12 yaşına kadar 130 mcg.;
• yetişkinler ve çocuklar 12 yaşından sonra 160 mcg.;
• hamile ve emziren kadınlar, yaklaşık 200mcg.
Çevre kirliliği. Pis çevre yüzünden tiroid aktivitesi kötü olmaya başlar. İnsan vücudu toksin maddeleri pis çevreden alır. Bu nedenle olumsuz çevresel faktörler iyot eksikliği riskini artırır daha çok büyük metropollerde ve fabrikaların toplandığı yerlerde.
Aşağıdaki ürünlerde iyot vardır:
• Balık: Ringa balığı, kalkan balığı, morina, levrek, ton balığı, somon.
• Meyve:Portakal, limon, muz, kavun, üzüm, ananas, çilek, elma, hurma.
• Süt, yumurta, tereyağı, sığır eti.
• Sebze : Sarımsak, turp, pancar, patates, havuç, domates.
En sık nodüler guatr nedeni adenom veya tiroid kanseridir. Hücrelerin iyi çalışmamasından dolayı meydana gelir. Genetik faktörler, radyasyon, toksin maddeler guatra neden olur.

Guatr Belirtileri

Guatr belirtileri mekanik ve biyokimyasal olarak ayrılabilir. Guatr belirtileri arasında mekanik olanlarda basınç, genişlemiş tiroid, ve boyunda şişik olur. Biyokimyasal belirtileri hormon üretim bozukluğu gösterir.Hastalar başlangıçta tiroid olduğunu anlamaz çünkü ilk zamanlarda hiçbir semptomları ortaya çıkmıyor.. Hastalık gelişince guatr oluşur ve komşu organları zorlamaya başlar (nefes borusu, yemek borusu, kan damarları ve sinirleri) ve mekanik belirtileri ortaya çıkar. Diffüz guatr düzgün ve simetrik görünür.

Diğer guatr belirtileri :
• Gırtlakta ve nefes borusunda basınç hissi. Hastanın şikayetleri arasında nefes almaya zorlanması, sürekli ses kısıklığı, uzun süreli kuru öksürük, boğulma hissi.
• Yemek borusunda yutma zorluğu.
• Boyun damarları sıkışması ,baş dönmesi.
Eğer guatr iyot eksikliğinden dolayı oluşursa o zaman da diğer belirtiler görünür:
• Solunum sistemi problemleri: Bronşit, akut solunum yolunda enfeksiyon, zatürre
• Kalp-damar sistemi problemleri: Düşük tansiyon (hipotansiyon), kalp ağrısı, fiziksel egzersiz sırasında nefes darlığı.
• Mide-bağırsak bozuklukları: İştah azalması, bulantı, gaz (artan gaz oluşumu).
• Sinir sistem problemleri: Gündüz uyku hali, gece uykusuzluk, hafıza kaybı, sinirlilik, bulanık görme, depresyon.
• Cilt kuruluğu, vücut ısısında azalma, saç dökülmesi.
• İştahın azalmasına rağmen kilo alımı (ödem yüzünden). Hastanın yüzü ifadesiz ve şiş olur.
• Çocukların büyüme ve gelişimi azalır ,zihinsel gelişimi durur.
• Erkeklerde cinsel isteksizlik
• Kadınlarda adet döngüsü bozulur. Sık sık kısırlık veya kürtaj nedeni olabilir.

Eğer graves hastalığı veya tiroid adenoma olursa o zaman ek olarak:
• Uzun süreli artan vücut sıcaklığı 37-38;
• Sürekli açlık hissi;
• Kilo verme;
• Kuru sıcak cilt;
• Gözlerin çıkıntısı;
• Az görünen el titremesi;
• Sinirlilik, uykusuzluk gibi guatr belirtileri ortaya çıkar.
En basit tanıma yöntemi parmakla dokunarak guatra bakmaktır.
0 derece guatr – tiroid bezi görülemez ve parmakla dokununca anlaşılmaz.
1 derece guatr – tiroid bezi görülemez ama parmakla dokununca hissedilir.
2 derece guatr – tiroid bezi görünür yutma sırasında.
3. derece guatr – tiroid bezi görünür.
4 derece guatr – açık guatr tam olarak büyük görünür.
5 derece guatr – tiroid çok büyük görünür, komşu organları baskılar.

Tanı:
• ULTRASON yapılır
• Tendon refleksleri bakılır.
• EKG yapılır
• Kandaki hormonlar incelenir.

Guatr Tedavisi

Guatr tedavisi doktor tarafından (endokrinolog) yapılır. Önceden guatr nedenini anlamak önemli çünkü sonrasında tedavisi başlar. Tanıma işlemleri bitince endokrinolog ilaçlarla tedavi uygulamaya başlar. Yaşlılara guatr tedavisi uygulanınca kalp problemlerine dikkat etmeli. Kalp çarpması, panik hisleri olabilir.Ne zaman guatr hastalığı ortaya çıkarsa tedavi edilmelidir. 6-8 aydan sonra kişi iyileşir. Bazı durumlarda tedavi 2 sene sürebilir. Ortalama bu hastalık 1 sene gibi sürer. Tedavi bitince önleme olarak iyot kullanmaya başlamalı.