Fobi nedir? Fobi Nedenleri Nelerdir

Fobi nedir? Fobi Nedenleri Nelerdir

Fobi; insanların canlı hayvanlar, cansız varlıklar, bazı eşyalar ve farklı ortamlara gördüğünde veya yakınından geçtiğinde kaygı bozukluğu durumunun ortaya çıkması, korku halinin hakim olması durumudur. Fobi rahatsızlığı olan kişiler, korku duydukları hayvanları, eşyaları, mahalleri kendileri için tehlike olarak görürler. Tehlike olarak gördükleri bu etkenlerden kaçınarak bu rahatsızlıklarının ortaya çıkmasını engellerler.

Fobi sebepleri nelerdir?

Fobi rahatsızlığı olan kişiler, kendileri için korku kaynağı olan cisimleri, hayvanları, mekanları ve mahallerin duygu durum bozukluğuna yol açması ve bu bozuklukların tekerrür etmesi ile ortaya çıkar. Fobi rahatsızlığı sırasında duyulan korkular, normal bir durumda hissedilen korkudan kat kat daha fazladır. Fobiler, insan yaşamlarını çok nadir etkileyebildiği gibi bazı fobi türlerinde olduğu gibi insan yaşamını ciddi düzeyde etkileyebilmektedir.

Fobiler, her insanda ortaya çıkabileceği gibi genetik ve kalıtım yoluyla da nesilden nesile geçebilir. Ülkemizde sağlık Bakanlığı kayıtlarına göre  % 18 oranında fobi rahatsızlığı olan insan mevcuttur.. Fobiler duygusal insanlarda daha sık görülmekte, erkeklere nazaran kadınlarda daha çok görülmektedir.

Fobi Türleri

Fobi nedir? Fobi Nedenleri Nelerdir

Fobi rahatsızlığı, cisimlere, canlı hayvanlara eşyalara ve bulunulan mahallere göre farklılıklar gösterse de özgül fobiler ve karmaşık fobiler olarak iki kategoriye ayrılmaktadır.

Özgül fobiler: Belirli nitelikte olan canlı ve cansız cisim, mekan, eşya, hayvan, etkileşim ve aktivitelere göre ortaya çıkan durum duygu bozukluğu ve korkulardır. En sık karşılaşılan türleri ise; köpek, yılan, örümcek, tarantula gibi hayvanlarla karşılaşıldığında, aşırı yüksek bir alana çıkma, derin olduğu düşünülen suya girilememe gibi durumlar örnek gösterilebilir.

Karmaşık fobiler: Korku ve kaygı artışının bir tek nesneye bağlı olarak değil birbirinden farklı bir çok nesneye ve duruma bağlı olarak  ortaya çıkar. Sosyal fobi ve agorafobi olarak ikiye ayrılır.

Sosyal fobi ( sosyal kaygı bozukluğu ): Kişinin bazı sosyal durumlara karşı aşırı kaygı duyması ve korku yaşamasıdır. Kapalı alanlarda yapılan konferanslar, tanıtım toplantıları, düğünler, nişan törenleri, kalabalık ortamlar gibi ortamlarda kendisini çok yalnız hissetmesine karşın kaygı duyması ve bu yalnızlıktan korkması durumudur. Sosyal fobi yaşayan insan; insanlar önünde küçük düşüneceğini, gülünç duruma düşeceğini, toplum önünde konuşamama gibi sebeplerden kişilerden ve olaylardan kendini soyutlar.

Agorafobi ( açık alan korkusu ): Bu fobi türünde kendisini daralttığını, nefes alamadığını düşündüğü, kalamayacağını ve bu nedenle sıkışıp kalacağından korktuğu için kaygı duyması durumudur. Otobüs, minibüs, vapur, alış veriş merkezleri, sinema ve tiyatro gibi kapalı mekanlardan kaçınma, açık alanlarda başına mutlaka kötü bir olay geleceğine kendini inandırma durumudur. Bu durumlarda kalan kişiler, panik nöbetleri geçirirler veya geçirdiklerini zannederler.

 Fobi sonucunda oluşan durum ve duygu bozuklukları

– İstenmeyen nesne, hayvan ve durumla karşılaşılmasında kontrol edilemeyen kaygı ve korku oluşması
– Korku nesnesi ile belirmesi ile panik nöbeti geçirilmesi
– Korku hayvanı ile karşılaşılması durumunda; aşırı terleme, titreme, boğulma hissi, göğüs sıkışması ve ağrı hissi, mide bulantısı ve ellerde titreme oluşması.

Fobi rahatsızlığı belirtileri

– Evden dışarı çıkamama,
– Uzun süre kuyrukta bekleyememe, beklendiğinde boğulma hissi
– Köprülerden, kapalı alt geçitlerden kaçınma ve bu alanlardan geçerken göğüs sıkışması yaşanması,
– Evde kalabalık odalarda duramama,
– Kapalı hiç bir alanda bulunamama ve panik nöbeti geçirme,
– İstenmeyen nesne, hayvan ile karşılaşınca korku yaşama ve kaygı artışı olması

Durumlarında bir fobi rahatsızlığınız olduğu ortaya çıkar. Bu durumlarda mutlaka doktor yardımı alınmalı ve gerekirse hastaneye veya ruh hastalıkları kliniklerine yatırılmalıdır. Bu gibi durumlarda rahatsız olan insanlara deli veya aklını yitirmiş gibi davranılması çok yanlıştır.