Anksiyete Bozukluğu Nedir
Anksiyete bozukluğu nedir ? Korku ve kaygı sadece acıyı değil insan için bir adaptif rolü oynar. Korku acil durum sırasında korunmayı hedef alır, anksiyete de tehlikeli değişik durumlarda hazır olmayı amaçlar. Anksiyete normal bir insan duygusudur ve herkes buna yaşar. Ama eğer bu duygu sürekli stres olarak yaşanıp normal hayat tarzını bozarsa o zaman psikolojik bozukluk olarak karşımıza çıkar.Anksiyete bozukluğu nedir sorusunun cevabı sürekli sebepsiz olmayan kaygı ve endişedir.
Kesin anksiyete bozukluğu nedeni hala bilinmemektedir, kötü eğitimden, zayıf irade ya da kusurlu karakterden bu hastalık oluşmaz. Bilim insanlarına göre bu faktörler insanı etkileyebilir:
– beyindeki değişiklikler,
– çevresel stresin vücuda etkisi,
– duyguları oluşturan reyonlarda bağlamanın bozulması,
– uzun süren stres;
– beyin patolojisi,
– genetik sebepler,
– psikolojik travma,
Çeşitli hastalıklar anksiyete bozukluğu oluşturur:
– Mitral kapak prolapsusu kalpta ( kalp kapakçığı doğru kapanmıyor).
– Hipertiroidi (hiperaktivite bezi).
– Hipoglisemi (düşük kan şekeri).
– Sık sık amfetamin, kokain, kafein vb kullanımı.
Panik ataklar sadece anksiyete bozukluğundan dolayı değil başka hastalıktan da olabilir.
Anksiyete Belirtileri
Genel olarak anksiyete belirtileri şunlardır:
– sık sık ortaya çıkan panik, korku, anksiyete,
– uyku bozuklukları,
– soğuk veya terli eller ve / veya ayaklar,
– nefes darlığı,
– ağızda kuruluk,
– uyuşma veya karıncalanma eller ve ayaklarda,
– bulantı,
– kas gerginliği,
– baş dönmesi,
– göğüste basınç hissi, hızlı kalp çarpması,
– hızlı nefes alma,
– gözlerde görme bozukluğu,
– baş ağrısı iki taraftan,
– yutkunma zorluğu,
– şişkinlik midede, ishal.
Anksiyete belirtileri arasında tekrarlayan olumsuz düşünceler, çarpıtılmış hayat algısı vardır. Hastalık verimliliği azaltır, kekemelik, uykusuzluk, hiperaktivite (gelişmiş aktivite), aynı şeyleri yapmayı sağlar.
Fizyolojik (bedensel) belirtiler anksiyete bozukluğu sırasında genellikle ölüme neden olabilir diye hastaları paniğe iter. Örneğin, göğüs ağrısını (kalp) kalp krizi diye düşünür, baş ağrısını beyin tümörü, hızlı nefes alımını ise yaklaşan ölüm işareti diye görebilir hastalar
Anksiyete Tanı Ve Tedavisi
Anksiyete tedavisi öncesinde aşağıdaki sorular yanıtlanmalıdır:
1. Yoğun korku ya da panik bazen yaşadınız mı?
2. Kafanızda sürekli kötü düşünceler var mı? Deli oldum gibi düşündünüz mü?
3. Endişe ve korku hisleri normalden daha güçlü oldu mu?
4. Bazı durumlardan ya da iletişim kurmaktan kaçıyor musunuz, çünkü panik atak gelir diye?
5. Panik atak oluyor mu , bir kalabalık yerde?
6. Bilinmeyen bir kapalı yerde, acil çıkışları araştırır mısınız?
7. Obsesif düşünceler oluyor mu?
8. Var mı bir ve ya daha fazla anksiyete belirtileri gündüzleri?
9. Sinirli mi oluyorsunuz eskiye nazaran?
10. Fanatik olarak sağlık bakımı yaptırıyor musunuz?
11. Sabırsız mısınız ve hızlı bir şekilde tüm enerjiniz sizden gider mi?
12. Bazen yaşam bir rüya ya da hayat gerçek değil gibi hisler var mı?
13. Nasıl değerlendirirsiniz benlik saygınızı?
14. Genellikle insanlara «yok» demek isterken «evet» diyor musunuz?
15. Sık sık «kırılık» hissediyor musunuz ?
16. Sinirlilik ya da anksiyete çalışmayı engelliyor mu?
17. Her şeyi mi kontrol altında tutmak istiyorsunuz?
Doğru tedaviyi uygulamak için doktor anksiyete bozukluğu türünü önceden tanır. Birçok anksiyete bozukluğu türleri vardır:
Fobi sürekli bir korkuda yaşamak, aslında gerçek korkma sebebi olmayan durumdur ancak kişi panik bir durumda olur. En yaygın özgül ya da sosyal fobi görünür.
*Özgül fobide kişi hissediyor güçlü bir korku bir nesne ile ya da bir durumla karşılaşınca. Beş yaygın türleri vardır: hayvan fobisi (kedi, köpek, fare, yılan vb.), doğa olayları fobisi (karanlık, sağanak yağış, su vb), durumlar (asansörler, köprüler, tüneller, vb.). Daha az görünen fobi kan, enjeksiyon, yaralanma ve ya diğer olağandışı fobi (kusma, boğulma).
*Sosyal fobide ise başka kişilerin olumsuz değerlendirmesinden kişi korkar. Düşünür ki diğer insanlar onu kötü ve sorunlu bir kişi olarak görüyorlar. Bundan dolayı hasta kişi sosyal bağlantıları kopartıyor.
Hasta genellikle tekrarlayan obsesif anılar yaşar. Kabuslarda yine geçmiş travmaları yaşar. Böyle bir kişi çok heyecanlı olur ve zor uykuya dalar.Ayrıca zor konsantre, öfke patlamaları yaşanabilir.
Akut stres bozukluğu psikolojik travma geçince olur. Hasta kendisini kaybeder, duygusal tepkiler kalınlaşır, çevre gerçek gibi görünmez rüya gibi algılar olur ve kendi vücuduna yabancı gibi hisseder.
Panik bozukluğunun ana özelliği panik atak olarak ortaya çıkmasıdır. Panik durup dururken atak yapar beklenmedik bir şekilde kişiyi yüksek dereceli korkuya getirir. Birkaç dakikadan 1 saate kadar sürer panik, o sırada eşlik eder nefes darlığı, baş dönmesi veya bayılma, kalp çarpıntısı, titreme (tremor), hazımsızlık veya bulantı hissi, bacaklarda uyuşma, gelgit ısı veya titreme, göğüs sıkışması, ölüm korkusu veya kontrol kaybı gibi.
Genel anksiyete bozukluğu belirtileri kronik anksiyete bozukluğu olduğunda oluşur. Anksiyete bozukluğu belirtileri arasında hasta iyi dinlenmiyor, kolayca yorgun oluyor, konsantrasyon gidiyor, sinirlilik hali ve sürekli korku içinde yaşıyor. Hata yapmaktan çok korkuyor, her zaman gergin ve rahatsız oluyor. Bu bozukluk türünde kendine güven azalır ve düşük benlik saygısı hasta hisseder. Kişinin derin bir inancı vardır ve hayatı iyi olarak değiştirmek mümkün değil diye düşünür.
Anksiyete tedavisi çok gelişmiş ve çok etkili tedavi yöntemlerle tedavi edilebilir. Kişi nefes egzersizleri, gevşeme, yoga gibi rahatlama yöntemlerini uygulamalı.Anksiyete bozuklukları olduğunda, fizyolojik olarak kendinizi kontrol etmeli. İki yöntem vardır: Kasları rahatlatmak, yumuşak yapmak ve nefes kontrolü (gevşeme teknikleri). Bu yöntemler çok başarılı olur.
Anksiyete bozukluğu olunca ilaç tedavisi tek tedavi yöntemi değildir.Sadece çok panik varsa kişiye ilaç yazılır. Anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar antidepresanlardır ancak sadece doktorun yazdığı ilaçlar kullanılmalıdır. İlaçların etkisi sadece birkaç hafta kendini gösterir. Sürekli ilaçları kullanmak olmaz, tehlikelidir.
* Yorumların Onaylanması İçin Türkçe Yazım Kurallarına Dikkat Edin!