Aids Nasıl Bulaşır, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi ve Korunma Yolları

Bugüne kadar bu hastalığı dünya üzerinde duymayan kalmamıştır heralde.HIV olarak da bilinen yani bağışıklığın yetmediği virüs olarak da adlandırılan bu hastalık kişinin Aids hastalığına yakalanmasına sebep olur.Aids , HIV enfeksiyonunun son etabıdır.Bu etapta insanın bağışıklığı çok zayıflıyor.Bundan sonrasında vücut en basit virüse bile karşı koymakta yetersiz kalır.Tüm tehlikesiz virüsler dahi bir anda hastalığın daha da ağırlaşması ile birlikte atağa kalkar.HIV virüsü sonunda hastayı ölüme götürür.HIV enfeksiyonu retrovirüs olarak da adlandırılmaktadır.Çünkü bu virüs vücuda bulaştığında hemen kendini ele vermez ve ortaya çıkartılması çok uzun zaman alabilmektedir.Bazen yılları alabilir.Hasta olanların % 50’sinde semptonlar 10 sene sonra da çıkabilir.Bağışıklık için çalışan kan hücreleri ile vücudun tamamına yayılabilmektedir HIV.Kandaki hücrelerle bağlantı kurduğunda virüs çoğalmaya başlar.Bağışıklık sistemi bu virüse karşı cevap verene kadar , virüs çoktan tüm vücuda yayılmış olur.Daha çok lenf düğümlerine zarar verir.Çünkü o bölgede daha fazla kan hücreleri mevcuttur. Ne zaman ki kandaki hücre sayısı azalırsa AIDS oluşmuş demektir.

HIV Enfeksiyonunun Bulaşma Yolları

1. Cinsel İlişki Sırasında : Çoğu durumda HIV enfeksiyonu cinsel ilişkiden sonra geçiyor. Spermde bu virüs daha çok toplanıyor ve saklanıyor. Eğer başka enfeksiyonlar olursa HIV enfeksiyonu daha kolay spermde kalır. Kadınlarda –vajinal yollarda ve rahimde virüs toplanır. Anal seks sırasında büyük ölçüde HIV spermden düşecek tam rektuma. Ve anal seks yaparken büyük ihtimale rektum travma olur bu yüzden kan ile temas sağlanır.

2. Madde Bağımlılığı : Uyuşturucu madde kullanan kimselerin birbirlerine iğne alıp vermesiyle bulaşabilir.

3. Kan Transfüzyonu : Bu durumda eğer HIV virüsü olan kimse , sağlıklı olan birine kan verirse % 100 bulaşır. Çoğu durumlarda hasta olan kişi , hasta olduğunu bilmez ve kolay kolay ortaya çıkmaz bu durum.Virüs çok sonra ve geç olduğunda ortaya çıkar.

4. Anneden Çocuğa Geçmesi : Eğer annede HIV virüsü varsa plasentadan da geçer.Bu yüzden çocuk, kadın hamile olduğu zaman ve doğarken virüsü kapar.. Avrupa ülkelerinde bulaşma riski anneden çocuğa yaklaşık %13, Afrika ülkelerinde – 45-48%. Demek ki sağlık kontrol ve kalitesinin yüksek olması önemli. Böyle bir durumda büyük ihtimale anne, çocuğa kendi sütünü verirken virüs verir, çünkü anne sütünde de bu virüs mevcuttur. Hasta olan kadınların bebeğe süt vermesi yasaktır.

5. Hastalığı Taşıyandan Sağlık Personeline Geçmesi :
• 0,3% – iğne ile yararlanma
• en az 0.3% – insanın cilt üstünde yara olduğunda kandan geçmesi
Teorik olarak böyle virüs geçmesi pek olası görünmemekte. Ama ABD’de hasta olan bir diş doktorunun insanlara virüsü geçirdiğine dair söylenti bulunmaktadır. Ama bu nadiren oluyordur.

Aids Nasıl Bulaşır

Aids , bulaştığı insanların bağışıklık sistemini oldukça zayıflatır.Devam eden süreç içerisinde de bağışıklığın tamamen ortadan kalkmasına neden olur.Bağışıklığın zayıf olduğu ve hatta olmadığı vücuda HIV virüsü dışında fırsatçı virüsler de akın eder.Aids nasıl bulaşır sorusuna  cinsel ilişkiden kaynaklanan ve çok eşlilik durumundan dolayı geçme riskinin yüksek olduğu cevabı hiç de yanıltıcı olmaz.Bu yüzden tek eşliliğin sağlığın istikrarlı olması açısı göz önünde bulundurulursa ne kadar değerli olduğu anlaşılır.Aids nasıl bulaşır sorusuna bir diğer yanıt ise kan ihtiyacı olan bir hastanın , aynı kan grubundan olan ve kan veren diğer bir hastadan geçmesidir.Bunun nedeni kan veren kişinin kanı için aids testi yapılmamasıdır.Bu gibi hatalardan dolayı sağlıklı olan bir kimseye aids bulaşması çok olasıdır.Bazı durumlarda aids olan hamile bir kadının , çocuğuna bilinçsiz olarak bu hastalığı geçirmesi de diğer olasılıklardandır.Aynı enjeksiyonun farklı kimselerde kullanılması da aids nasıl bulaşır sorusunun bir başka cevabıdır.

Aids Belirtileri

HIV virüsü normalde insan vücuduna bulaştığında herhangi bir belirti göstermez.Bundan dolayı aids belirtileri , hastaya ipucu vermez. Soğuk algınlığına benzer bir rahatsızlık geçirir hasta ancak bu hal aids belirtleri arasında gösterilemez.Çünkü aids belirtileri , kendine has olan durumları içermemektedir.Hastalığın hiçbir şekilde belirtilerinin olmaması yüzünden aids olan bir kimse , bundan habersizce yıllar boyu yaşamaya devam eder.Aids belirtileri olmadığı için virüsü kaptığını düşünen ya da şüphesi olan bir kişi mutlaka bir doktora gidip aids testi yaptırmalıdır.

HIV Virüsü Nasıl Bulaşmaz

Eğer tanıdığınız ya da arkadaşlar arasında böyle hasta olanlar varsa bilinmelidir ki hastalık arkadaşlık edilmesini engellememelidir çünkü aynı ortamda bulunmak , hasta olunmasına neden olmaz.

• hapşırma ve öksürme;

• el tutmak;

• bir öpücük veya kucaklama;

•hasta ile beraber ayna yemek yerken, içecek içerken;

• hamam, yüzme havuzları, saunalar.

• İğne.Örneğin bazı insanlar , özellikle metro ve ya sinema gibi alanlarda iğne ile hastalığı bulaştırmaya çalışabilmektedir.Bu kötü niyetli insanlara karşı dikkatli olunmalıdır ama virüs bu şekilde hemen bulaşmayabilir.Yine de hemen doktora başvurulmalıdır.

• Tükürük ve diğer vücut sıvıları ile bulaşma riski vardır ama düşüktür çünkü virüs sayı olarak az vardır. Bu yüzden virüs geçmeyebilir. Elbette enfeksiyon riski olduğu için doktora başvurulmalıdır.

Akut Faz

İnsan vücuduna virüs bulaştıktan 3-6 hafta sonra enfeksiyon gelişir, akut faz başlar. Bu faz sadece 50-70% hasta olanlarda oluyor, başka hastaların kuluçka dönemi asemptomatik faza gelir. Bundan da anlaşılıyor ki hasta semptomları bulunmamakta.

Akut Faz Semptomları:

• Ateş artışı, çoğu durumda sadece 37,5 derece.

• Boğaz ağrısı.

• Lenf düğümleri şişiyor , dokununca acı hissediliyor.

• Baş ve göz ağrısı,.

• Eklem ve kas ağrısı.

• Halsizlik, uyku hali, kilo kaybı, iştah kaybı.

• Kusma, bulantı, ishal.

• Ciltte döküntüler, yaralar çıkması.

• Seröz menenjit gelişebilir, bu durumda baş ağrısı, ışık rahatsızlığı oluyor.
Akut faz süresi birkaç haftaya kadar sürer. Sonra asemptomatik faza geçilir. 10% hastalığın hızı daha ağır olmaya başlar.

Asemptomatik faz uzun sürer. Hastaların 50%”sinde asemptomatik faz 10 sene sürebilir. Bu fazda virüs gelişimi olur. Yavaş yavaş virüs bütün vücuda yayılmaya başlar, sonrada AIDS oluşur. Semptomlar bu fazda bazen yoktur.

AIDS – HIV Enfeksiyonunun Gelişim Etapları

İlk Etap

• Vücut kilosu %10 azalır. Cilde virüsler, bakteriler, mantarlar zarar vermeye başlar.

• Stomatit hastalığı: ağızda beyazlıklar toplanır pamuk gibi.

• Dil yan bölgelerinde, büyür plak oluşur beyaz renkli ve top gibi .

• Virüs (patojen suçiçeği) çoğalır. Cildin bütün alanlarında ağrılı döküntüleri temsil eden kabarcıklar oluşur.

• Herpes enfeksiyonu ortaya çıkar.

• Sık görülen sinüzit, boğaz ağrısı (farenjit), kulak iltihabı. Hastanın trombosit sayısı azalır. Bu nedenle bacak , kollarda ve dişetinde kanama görülür.

İkinci Etap

Vücut kilosu 10%. daha fazla azalır. Yukarıdaki enfeksiyonlarla birlikte daha başka enfeksiyonlar da ortaya çıkmaya başlar:

• 1 ay kadar süren ateş ;

• Toksoplazma;

• Tüberküloz;

• Kaposi Sarkomu;

• Helminthosis bağırsakta;

• Lenfoma;

• Gelişen ağır nörolojik bozukluklar.

Hangi Durumlarda HIV Enfeksiyonu Olabilir

• Ateş 7 gün sebepsiz duruyor

• Sebepsiz lenf düğümleri şişiyor ve bir kaç hafta böyle duruyor.

• Bir kaç haftada sürekli ishal görülmesi

• Ağızda beyaz şeyler oluşuyor, pamuk gibi (kandidiyazis).

• Herpetik döküntüler.

•Sebepsiz kilo kaybı.

HIV Virüsü Taşıma Riski Yüksek Olanlar Kimler

• Eşcinsel erkekler.

• Enjekte edilen uyuşturucu bağımlıları.

• Anal seks yapanlar.

• Çok erkekle yatan kadınlar.

• Başka cinsel virüs hastalığı olan insanlar.

• Birkaç tane cinsel partnerle yatan insanlar, Prezervatif kullanmayan insanlar. (ama prezervatif 100% güvenlik vermez).

• Hemodiyaliz ihtiyacı olanlar («böbrek»).

• Kan ihtiyacı olanlar.

• Medikal personel HIV virüs hasta olanla çalışanlar.

• Hasta annenin çocuğu.

HIV Virüsü Nasıl Önlenir

Ne yazık ki, bugüne kadar hiç bir etkili HIV aşısı bulunmamaktadır.Tıp günümüzde maalesef çaresizdir. Bilim insanları bu yönde çok çalışmasına rağmen hala insanların derdine derman olacak ilaç bulunamadı. Bu yüzden insanlar korunmalıdır.

1. Güvenli seks. Enfeksiyonu önlemek için prezervatif kullanmalı ama o 100% güven vermez. Emin olmak için seks partnerinin kan analizi yapılmalıdır ve diğer prosedürler uygulanmalıdır.

2. Uyuşturucu maddeler kullanmamalı. Alışkanlık olursa başka kişinin iğnesi kullanmamalı.

3. Eğer anne hasta ise bebeğe anne sütü vermemeli.

AIDS ağır duruma geldiğinde insanın zekilik derecesi zayıflar, okumaya zorlanır, günlük işlerini yerine getiremez. Hareket etmekte zorlanır. Eller ya da ayaklar titremeye başlar. Son etapta insan idrarı ve dışkısı kontrolsüz çıkar. Bu sebepler sonuna kadar incelenmeli. Beyine virüs etki ettiğinden bu şekilde olur. Epileptik nöbetler lemfomadan olur. Nöropati bu hastalığın tüm etaplarında olur. Mesela kas ağrısı sonradan da bacak ağrısı gerçekleşir.
HIV virüsü kapan kimse için erken teşhis çok önemlidir.

Hangi Durumlarda Muayene Gereklidir

• Vajinal, oral ve ya anal ilişki olunca yeni bir parter ile.

• eğer kişinin rızası dışında cinsel ilişki gerçekleşirse

• eğer kişinin partneri daha önce bir kaç partner ile ilişkiye girdiyse

• eğer parterin HIV virüsü varsa.

• eğer dövme ve piercing varsa, uyuşturucu ve ya diğer tür maddeler beraber kullanılırsa

• eğer hasta olan kişinin kanla temas olursa.

• eğer cinsel partner kanla teması olan malzemeleri kullanırsa

• başka bir cinsel enfeksiyon sizin ya da partnerin olursa.

Çoğu durumda kan analizi yapılırken virüsü bulmaya çalışırlar. Ama 3-24 hafta geçmeli HIV virüsünü görmek için ve tekrar 6 ay sonra yine kan analizi yapılmalı.
Sık kullanılan ELISA testi. Bu yöntem 99,5% gösterir. Bu nedenle en güvenilir prosedür. Test sonuçları negatif olabilir, pozitif ya da şüpheli de olabilir.

HIV – AIDS Tedavisi Nelerdir

AIDS olan ve ya HIV virüsünü taşıyanlar mutlak suretle bir doktora başvurmalıdırlar.Bu hastalıkla ilgili çok fazla ilaç olmasına rağmen çözüm yoktur. Bu durumda en önemli ve hayat kurtaran yol erken tanıdır.Şüphesi olan kimseler mulaka hastanede test yaptırmalıdır.